YouTube là nền tảng chia sẻ video lớn nhất thế giới, nhưng đi kèm với sự phát triển mạnh mẽ là các quy định nghiêm ngặt về bản quyền. Nếu vi phạm bản quyền, kênh của bạn có thể bị dính “strike”, ảnh hưởng đến hoạt động và thậm chí có nguy cơ bị xóa vĩnh viễn. Vậy làm sao để tránh strike bản quyền khi đăng video trên YouTube? Hãy cùng tìm hiểu những nguyên tắc quan trọng và giải pháp hiệu quả trong bài viết này.
1. Strike Bản Quyền Là Gì?
Strike bản quyền là hình phạt của YouTube khi một kênh vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của bên thứ ba. Nếu nhận đủ 3 strike trong vòng 90 ngày, kênh có thể bị khóa vĩnh viễn. Có 3 loại strike phổ biến:
- Strike bản quyền (Copyright Strike): Khi chủ sở hữu bản quyền gửi yêu cầu gỡ video do vi phạm bản quyền.
- Strike nguyên tắc cộng đồng (Community Guidelines Strike): Khi video vi phạm chính sách của YouTube.
- Strike do chính sách kiếm tiền (Monetization Strike): Khi YouTube phát hiện hành vi lạm dụng kiếm tiền.
2. Các Hình Thức Nội Dung Dễ Bị Strike Bản Quyền
Một số nội dung phổ biến dễ bị dính strike bản quyền bao gồm:
- Sử dụng nhạc có bản quyền trong video mà không có sự cho phép.
- Reupload video của người khác mà không chỉnh sửa hoặc thêm giá trị mới.
- Dùng đoạn phim, chương trình TV, clip ngắn từ phim bom tấn.
- Hình ảnh, đồ họa có bản quyền (hình minh họa, meme có logo thương hiệu).
- Nội dung liên quan đến thể thao (video trận đấu bóng đá, highlight thể thao có bản quyền).
3. Cách Tránh Strike Bản Quyền Khi Đăng Video
a) Sử Dụng Nội Dung Do Chính Bạn Sáng Tạo
Cách tốt nhất để tránh vi phạm bản quyền là tự tạo nội dung gốc. Nếu video, âm thanh, hình ảnh đều do bạn tự sản xuất, bạn sẽ không phải lo lắng về vấn đề bản quyền.
Ví dụ: Một kênh vlog du lịch nên sử dụng footage quay trực tiếp từ chuyến đi của mình thay vì lấy video từ các nguồn khác.
b) Kiểm Tra Nhạc Trước Khi Sử Dụng
Nhạc là nguyên nhân phổ biến dẫn đến strike bản quyền trên YouTube. Hãy sử dụng các nguồn nhạc miễn phí hoặc có giấy phép thương mại hợp lệ:
- Thư viện âm thanh của YouTube (YouTube Audio Library): Cung cấp nhạc miễn phí mà bạn có thể sử dụng an toàn.
- Các nền tảng âm nhạc miễn phí bản quyền như Epidemic Sound, Artlist, AudioJungle.
- Mua bản quyền nhạc từ các nghệ sĩ hoặc nhà sản xuất để có quyền sử dụng hợp pháp.
Ví dụ: Nếu bạn làm video review sản phẩm, hãy sử dụng nhạc nền từ YouTube Audio Library để tránh bị đánh bản quyền.
c) Sử Dụng Hợp Lý (Fair Use) – Nhưng Phải Cẩn Thận
Nguyên tắc “Fair Use” cho phép sử dụng một phần nội dung có bản quyền mà không cần xin phép, miễn là phục vụ cho mục đích giáo dục, bình luận, phê bình hoặc châm biếm. Tuy nhiên, “Fair Use” không đảm bảo 100% an toàn và YouTube có thể vẫn gỡ video của bạn nếu chủ sở hữu nội dung khiếu nại.
Ví dụ: Một kênh phân tích phim có thể trích đoạn ngắn từ phim, nhưng cần đảm bảo có nhận xét, phân tích rõ ràng thay vì chỉ chiếu lại nội dung.
d) Dùng Nội Dung Được Cấp Phép Hoặc Creative Commons
YouTube cho phép tìm kiếm các video có giấy phép Creative Commons (CC) để tái sử dụng. Tuy nhiên, bạn nên kiểm tra xem chủ sở hữu có thực sự cho phép hay không.
Ví dụ: Nếu bạn làm kênh tổng hợp tin tức, bạn có thể tìm kiếm video có giấy phép CC để sử dụng hợp pháp thay vì lấy nội dung ngẫu nhiên.
e) Tạo Lại Nội Dung Thay Vì Reupload
Nếu bạn muốn sử dụng một nội dung phổ biến, hãy chỉnh sửa hoặc sáng tạo lại theo phong cách riêng. Không nên đăng lại nguyên vẹn nội dung của người khác.
Ví dụ: Một kênh reaction (phản ứng) có thể thêm bình luận, hiệu ứng hình ảnh, hoặc cắt ghép lại video gốc để tạo giá trị mới thay vì chỉ reupload.
f) Kiểm Tra Nội Dung Với Công Cụ YouTube Content ID
YouTube có hệ thống Content ID để quét bản quyền trên video. Trước khi đăng tải, hãy kiểm tra xem nội dung của bạn có bị đánh dấu bản quyền không bằng cách tải lên ở chế độ Không công khai (Unlisted) để kiểm tra.
Ví dụ: Một kênh game có thể đăng video ở chế độ Unlisted trước, nếu YouTube cảnh báo nội dung bản quyền, bạn có thể chỉnh sửa trước khi công khai.
g) Liên Hệ Chủ Sở Hữu Bản Quyền Nếu Muốn Sử Dụng
Nếu bạn muốn sử dụng một bài hát hoặc video có bản quyền, hãy liên hệ chủ sở hữu để xin giấy phép sử dụng.
Ví dụ: Một kênh nhảy cover có thể mua bản quyền bài hát từ nhà sản xuất để đảm bảo không bị đánh gậy bản quyền.
4. Phải Làm Gì Nếu Bị Dính Strike Bản Quyền?
Nếu bạn nhận được strike bản quyền, đừng hoảng sợ. Dưới đây là cách xử lý:
- Xóa video vi phạm nếu bạn không có giấy phép.
- Liên hệ chủ sở hữu bản quyền để xin rút lại khiếu nại.
- Gửi kháng nghị (Appeal) nếu bạn tin rằng mình tuân thủ nguyên tắc Fair Use.
- Đợi 90 ngày, nếu không nhận thêm strike nào, strike sẽ tự động hết hiệu lực.
Ví dụ: Một YouTuber bị dính strike do sử dụng nhạc có bản quyền nhưng đã liên hệ với chủ sở hữu và được họ rút khiếu nại, giúp kênh trở lại trạng thái bình thường.
5. Kết Luận
Tránh strike bản quyền là điều quan trọng để duy trì sự phát triển bền vững trên YouTube. Hãy luôn tuân thủ nguyên tắc bản quyền, sử dụng nội dung hợp pháp và kiểm tra kỹ trước khi đăng video. Nếu áp dụng đúng những phương pháp trên, bạn sẽ giảm thiểu rủi ro và xây dựng kênh YouTube một cách chuyên nghiệp, an toàn và hiệu quả.
Học Viện Youtube
- Tầng 5, Tòa nhà VTC Online, Số 18 Tam Trinh, Minh Khai, Hai Bà Trưng, Hà Nội
- Đường dây nóng: 086.84.99999
- Email: admin@hocvienyoutube
- Trang web: www.hocvienyoutube.com